Grolloo

• Vredesboom
• Brandkuil
• Nederlands-Hervormde kerk
• Ruilverkaveling
• Harry Muskee en Voorstreek 4
• Melkfabriek
• Tramrails

Vredesboom

De vrijheidsboom staat in het centrum tegenover bar-eetcafé Gerrie. Leerlingen van groep 8 van de Openbare Lagere School hebben deze Amerikaanse beuk geplant naar aanleiding van de bevrijding door de Canadezen in april 1945. Meester Van der Wal had een lied geschreven.
Onder de boom moet zich een fles bevinden met hierin de namen van de betrokken personen.
In het jaar 2000 is ter gelegenheid van het evenement Grolloo is Zo! de kei geplaatst, opdat een ieder van de oorsprong van deze boom weet. Er is toen besloten eens in de vijf jaar op deze plaats aandacht te besteden aan 4 en 5 mei. Om het belang van vrede aan te geven is op de plaquette het woord "vredesboom" aangebracht.

^terug

Brandkuil

Zoals in vele dorpen had ook Grolloo plaatsen waar water kon worden gehaald wanneer brand was uitgebroken. De brandkuil aan de Schoolstraat was zo'n plaats. Eerst met emmers en later met een door handkracht aangedreven pomp werd het water naar de brandhaard gebracht. Het vuur was een moeilijk te overwinnen vijand in de voornamelijk met rietgedekte dorpskern. Grolloo heeft twee grote branden gekend. De eerste in 1915 en de tweede in 1922.

^terug

Nederlands-Hervormde kerk

Ongeveer in de 9de eeuw zal de bevolking in onze gemeente Christen zijn geworden. Rolde was het centrum, daar stond ook de moederkerk. Eeuwenlang gingen onze voorouders uit Grolloo en Schoonloo daar ter kerke. Dat duurde tot 1853. Toen ontstond de zelfstandige kerkgemeente Grolloo/Schoonloo met een eigen kerk en pastorie. De weg naar Rolde was lang en bezwaarlijk. Dat moest wel afbreuk doen aan het kerkelijk leven, dat sterk verweven was met de dorpsgemeenschap. Vandaar het streven naar eigen zelfstandigheid. De bouwkosten voor kerk en pastorie zouden f 10.000,-- bedragen. Een groot bedrag voor de ruim 40 gezinnen in Grolloo en Schoonloo, met samen nog geen driehonderd inwoners. Vooral wanneer men bedenkt dat de toenmalige geldwaarde ongeveer 140 maal hoger was dan de huidige. Ruim de helft bracht de eigen bevolking op; het overige moest uit andere bronnen komen.
De eerste kerkdienst van de eigen gemeente werd op zondag 9 maart 1853 in de school gehouden. Van het begin af aan was het kerkelijk leven nauw verbonden met de dorpsgemeenschap. Het daadwerkelijk meeleven van de kerkeraad richt zich bij heuglijke en moeilijke tijden zoveel mogelijk op alle inwoners van Grolloo en Schoonloo. Ook omgekeerd geven bijna alle huishoudens een geldelijke bijdrage om het mogelijk te maken, dat de kerk in hun midden haar functie kan blijven vervullen. Dat zij dat inderdaad willen, is opnieuw gebleken bij de restauratie van kerk en pastorie in het jaar 1976, toen de offervaardigheid ook weer heel groot was. In 2002 heeft de kerk opnieuw een grote opknapbeurt ondergaan, waarvoor door de bevolking financieel aan werd bijgedragen.
Het pad, links van de kerk, is in 1921 gedeeltelijk verhard. Op speciaal verzoek van de kerkvoogdij is 120 meter met klinkers bestraat. Vanaf de Hoofdstraat tot aan het hek van de begraafplaats. Deze weg was regelmatig onbegaanbaar, zodat men gebruik moest maken van de pastorietuin om de begraafplaats te kunnen bereiken.

Een ander heuglijk feit in het kerkelijke leven van Grolloo vond plaats op zondag 14 augustus 1983. Toen werd officieel het orgel, een pneumatisch pijporgel, in gebruik genomen, waarmee voor het eerst in het 130-jarige bestaan van de kerk in Grolloo een echt orgel bespeeld kon worden. Daarvoor heeft men zich steeds moeten behelpen met een harmonium en later met een elektronisch orgeltje. Het nieuwe orgel is afkomstig uit de Jozefkerk in Assen. Ook de restauratiekosten van het orgel zijn door de kerkgemeente zelf betaald. Het geld werd verzameld via rommelmarkten, extra collectes en de verkoop van lepeltjes en kandelaars.

^terug

Ruilverkaveling

Ruilverkaveling Grolloo-Schoonloo is de naam van een project dat in 1951 werd aangevraagd. Er was geen toekomst op de kleine esakkers of akkertjes. Men kon hier niet rationeel en economisch werken. Ook de madegronden (natuurlijke graslanden) en ontginningsgronden werden meegenomen. Het ging totaal om 2908 ha grond. Het hoogste punt ligt ten zuiden van Schoonloo, 22 meter boven N.A.P. en het laagste punt bij het Amerdiep, 10 meter lager. Deze gronden wateren af op de Drentsche A. Elke boer had gemiddeld 10 percelen land. Er waren in 1951 nog 188 gebruikers! De boerderijen lagen bijna allemaal in de dorpskern.
Geasfalteerde wegen en fietspaden werden aangelegd. Waterlopen inclusief stuwen moesten het grondwaterpeil beheersbaar maken. Boerderijen werden deels uit het dorp verplaatst naar buiten het dorp. De kavels werden heringericht tot grotere percelen. Objecten met natuurwetenschappelijke waarde moesten gespaard blijven. In december 1959 werd het plan middels stemming aangenomen. Boeren betrokken nieuwe boerderijen, stopten of vertrokken naar elders. Boeren verhuisden naar grotere, vrijgekomen boerderijen. Kleine boerderijen kwamen te koop. De eerste stadsmensen deden hun intrede in het dorp. In 1964 werden de eerste bedrijven opgeleverd. In 1968 was de verdeling een feit. Een productiviteitsstijging van 40% was bereikt. Een basis voor de nu aanwezige agrarische sector was gelegd. Deze sector zorgt voor het afwisselende cultuurlandschap dat tezamen met het natuurlandschap een boeiend geheel vormt.

^terug

Harry Muskee en Voorstreek 4

Dit is de boerderij waar Cuby and the Blizzards repeteerden voor onder andere de elpee "Groeten uit Grollo" die in 1967 uitkwam. Drentse bluesmuziek die jaren achtereen furore maakte. Op de brink staat de bronzen kop van Muskee waarmee een stuk geschiedenis van Grolloo, het dorp waar hij zes jaar woonde, wordt vastgelegd. Voor de optredens bij Café Hofsteenge, stond de band in het begin op het biljart, want een echte installatie had men nog niet. Even verderop stond een onbewoonbare boerderij. Voor f 80,- per maand was Harry de huurder van een boerderij met slechts een werkend waterkraantje erin op de pompstraat. Café Hofsteenge werd het tweede huis, voor de maaltijd en de wc, want die was er ook niet. "Desolation", "Groeten uit Grollo" en "Trippin through a midnight blues" zijn in de boerderij ontstaan. "Apple Knockers Flophouse" is een nummer dat is ontstaan in Grolloo. Het is Amerikaans "slang" voor een goedkoop logement voor de nacht. Het is een autobiografisch nummer over de gezelligheid van de boerderij in Grolloo. ^terug

Melkfabriek

Het gebouwtje verrees aan de kleine brink in Grolloo. Lange tijd werd het pand door de dorpelingen niet anders genoemd dan ,,'t oal fabriekie". Op 7 december 1894 werd de eerste melk ontvangen en de aanvoer bedroeg 600 liter. Elke boer moest zijn eigen melk naar de fabriek brengen. Veelal gebeurde dit met de kruiwagen of de handkar. De aanvoer van melk steeg jaarlijks, hetgeen natuurlijk ook een grotere productie van boter tot gevolg had. De afzet van dit product verliep echter niet op de wijze zoals het bestuur zich dat had voorgesteld en zoals wenselijk was. De coöperaties werden groter en uiteindelijk werd ook deze fabriek te klein. Op de plaats staat nu een woonhuis met de zelfde grootte.
Uit de de Drentsche en Asser courant van 15 augustus 1896:
Hedenavond 19 juni werd in de bovenzaal van J. H. J. van Wageningen een gecombineerde vergadering gehouden van de besturen der boterfabrieken te Grolloo, Rolde en Loon. Op initiatief van het bestuur van Grolloo zal men trachten een bond van boterfabrikanten in Drenthe op te richten om verbetering in de boterhandel te brengen. Circulaires zullen aan de besturen van alle fabrieken in Drenthe worden gezonden. De commissieleden die dit voorbereiden en uitvoeren zijn de heren T. Boerema en A. Huizing te Grolloo, A.J. Somer en J. Homan te Rolde en Greving te Loon.

^terug

Tramrails

De trambaan werd aangelegd, ook door Grolloo. De (E.D.S.)-tram (Eerste Drentsche Stoomtrammaatschappij) tufte met een snelheid van 50 km per uur door de Drentse dreven. De halte in Grolloo was op het brinkje tegenover de Merk tussen Hofsteenge en Gerrie, waar toen nog bakker Luinge woonde. Midden tegen het voormalige schoolplein lag de wissel. Men kon in Grolloo ook wagons op dood spoor zetten. In de richting Schoonloo lagen de rails rechts langs de straatweg en van Grolloo naar Amen voor "'t oal melkfabriekie" langs en precies tussen de boerderijen Amerweg 19 en 21 door en vervolgens steeds rechts van de weg richting Amen. Men kan hier de baan nog steeds terug vinden, maar de rails zijn opgebroken. In het begin van de jaren '20 kwamen al de eerste autobussen. Vele tramlijnen werden opgebroken, maar in Grolloo kwam de tram nog kolen brengen die dan op de halte uit de vrachtwagons konden worden gehaald. De laatste tram reed op 3 maart 1947 en de bussen en vrachtauto's namen het vervoer over.

^terug